Tiền điện tử – ý nghĩa và định nghĩa
Tiền điện tử, đôi khi được gọi là tiền mã hóa hoặc tiền ảo, là bất kỳ hình thức tiền tệ nào tồn tại dưới dạng kỹ thuật số hoặc ảo và sử dụng mật mã để bảo mật các giao dịch. Tiền điện tử không có cơ quan phát hành hoặc quản lý trung ương, thay vào đó nó sử dụng một hệ thống phi tập trung để ghi lại các giao dịch và phát hành các đơn vị mới.
Tiền điện tử là gì?
Tiền điện tử là một hệ thống thanh toán kỹ thuật số không phụ thuộc vào ngân hàng để xác minh các giao dịch. Đó là một hệ thống ngang hàng cho phép bất cứ ai ở bất cứ nơi nào gửi và nhận thanh toán. Thay vì mang theo tiền mặt thật và trao đổi trong thế giới thực, các thanh toán bằng tiền điện tử tồn tại hoàn toàn dưới dạng mục nhập kỹ thuật số vào cơ sở dữ liệu trực tuyến mô tả các giao dịch cụ thể. Khi bạn chuyển tiền điện tử, các giao dịch sẽ được ghi lại trong một sổ cái công khai. Tiền điện tử được lưu trữ trong ví kỹ thuật số.
Tiền điện tử có tên như vậy vì nó sử dụng mã hóa để xác minh các giao dịch. Điều này có nghĩa là cần có mã hóa nâng cao để lưu trữ và truyền dữ liệu tiền điện tử giữa các ví và đến các sổ cái công khai. Mục đích của mã hóa là cung cấp bảo mật và sự an toàn.
Tiền điện tử đầu tiên là Bitcoin, loại tiền này ra mắt vào năm 2009 và hiện vẫn là loại tiền được biết đến nhiều nhất. Người ta quan tâm đến tiền điện tử phần lớn để giao dịch kiếm lợi nhuận, đôi khi các nhà đầu cơ đẩy nó ở giá trên trời.
Tiền điện tử hoạt động như thế nào?
Tiền điện tử hoạt động trên một sổ cái công khai được phân tán gọi là blockchain, nơi đó ghi chép tất cả các giao dịch được cập nhật và lưu giữ bởi người nắm giữ tiền tệ.
Các đơn vị tiền điện tử được tạo ra thông qua một quá trình gọi là đào tiền, nó liên quan đến việc sử dụng sức mạnh của máy tính để giải các bài toán phức tạp nhằm tạo ra tiền. Người dùng cũng có thể mua tiền tệ từ các nhà môi giới, sau đó lưu trữ và chi tiêu bằng ví tiền điện tử.
Nếu bạn sở hữu tiền điện tử, bạn không sở hữu thứ gì hữu hình. Thứ mà bạn sở hữu là một chiếc chìa khóa cho phép bạn di chuyển một bản ghi hoặc một đơn vị đo lường từ người này sang người khác mà không cần bên thứ ba đáng tin cậy.
Mặc dù Bitcoin đã xuất hiện từ năm 2009, tiền điện tử và các ứng dụng của công nghệ blockchain vẫn đang nổi xét về mặt tài chính và dự kiến sẽ được sử dụng nhiều hơn trong tương lai. Các giao dịch bao gồm trái phiếu, cổ phiếu và các tài sản tài chính khác cuối cùng có thể được giao dịch bằng công nghệ này.
Ví dụ về tiền điện tử
Có hàng nghìn loại tiền điện tử. Một số loại nổi tiếng nhất bao gồm:
Bitcoin:
Được ra mắt năm 2009, Bitcoin là loại tiền điện tử đầu tiên và vẫn được giao dịch phổ biến nhất. Đồng tiền này được phát triển bởi Satoshi Nakamoto – nhiều người tin rằng đây là biệt hiệu của một cá nhân hoặc một nhóm người mà vẫn chưa biết được danh tính chính xác.
Ethereum:
Được phát triển vào năm 2015, Ethereum là một nền tảng blockchain có loại tiền điện tử riêng, được gọi là Ether (ETH) hoặc Ethereum. Đây là loại tiền điện tử phổ biến nhất sau Bitcoin.
Litecoin:
Loại tiền tệ này giống với bitcoin nhất nhưng đã đi nhanh hơn để phát triển những cải tiến mới, bao gồm thanh toán và quy trình xử lý nhanh hơn để cho phép nhiều giao dịch hơn.
Ripple:
Ripple là một hệ thống sổ cái phân tán được ra mắt năm 2012. Có thể sử dụng Ripple để theo dõi các loại giao dịch khác nhau, không chỉ là tiền điện tử. Công ty đứng sau nó đã làm việc với nhiều ngân hàng và tổ chức tài chính khác nhau.
Các loại tiền điện tử không phải Bitcoin được gọi chung là “altcoin” để phân biệt với tiền điện tử gốc.
Làm cách nào để mua tiền điện tử
Bạn có thể đang tự hỏi làm cách nào để mua tiền điện tử an toàn. Thông thường việc này liên quan đến ba bước sau. Đó là:
Bước 1: Chọn nền tảng
Bước đầu tiên là quyết định sử dụng nền tảng nào. Nhìn chung, bạn có thể chọn giữa một nhà môi giới truyền thống hoặc một sàn giao dịch tiền điện tử chuyên biệt:
- Các nhà môi giới truyền thống. Đây là các nhà môi giới trực tuyến cung cấp các cách mua và bán tiền điện tử cũng như các tài sản tài chính khác như cổ phiếu, trái phiếu và ETF. Các nền tảng này có xu hướng cung cấp chi phí giao dịch thấp hơn nhưng có ít tính năng tiền điện tử hơn.
- Các sàn giao dịch tiền điện tử. Có nhiều sàn giao dịch tiền điện tử để lựa chọn, mỗi sàn cung cấp các loại tiền điện tử, dung lượng lưu trữ ví, tùy chọn tài khoản có tính lãi khác nhau và nhiều nữa. Nhiều sàn giao dịch tính phí dựa trên tài sản.
Khi so sánh các nền tảng khác nhau, hãy xem xét loại tiền điện tử nào được cung cấp, tính phí bao nhiêu, các tính năng bảo mật, các tùy chọn lưu trữ và rút tiền cũng như bất kỳ tài liệu hướng dẫn nào.
Bước 2: Nạp tiền vào tài khoản của bạn
Sau khi bạn đã chọn nền tảng, bước tiếp theo là nạp tiền vào tài khoản để có thể bắt đầu giao dịch. Hầu hết các sàn giao dịch tiền điện tử đều cho phép người dùng mua tiền điện tử bằng tiền pháp định (nghĩa là tiền do chính phủ phát hành) như Đô la Mỹ, Bảng Anh hoặc Euro sử dụng thẻ ghi nợ hoặc thẻ tín dụng của họ – mặc dù điều này có thể khác nhau tùy theo nền tảng.
Việc mua tiền điện tử bằng thẻ tín dụng được coi là có rủi ro và một số sàn giao dịch không hỗ trợ hình thức này. Một số công ty thẻ tín dụng cũng không cho phép giao dịch bằng tiền điện tử. Đó là vì tiền điện tử có tính biến động cao và không nên mạo hiểm đi vay nợ – hoặc có khả năng trả phí giao dịch thẻ tín dụng cao – đối với một số tài sản nhất định.
Một số nền tảng cũng chấp nhận chuyển khoản ACH và chuyển khoản ngân hàng. Các phương thức thanh toán được chấp nhận và thời gian để gửi hoặc rút tiền sẽ khác nhau tùy theo nền tảng. Tương tự, thời gian để xử lý khoản tiền gửi cũng khác nhau tùy theo phương thức thanh toán.
Một yếu tố quan trọng cần xem xét đó là phí. Phí bao gồm phí giao dịch gửi và rút tiền tiềm năng cộng với phí giao dịch. Phí sẽ khác nhau tùy thuộc vào phương thức thanh toán và nền tảng, cần nghiên cứu điều này ngay từ đầu.
Bước 3: Đặt hàng
Bạn có thể đặt lệnh thông qua nền tảng web hoặc di động của nhà môi giới hoặc sàn giao dịch. Nếu đang có kế hoạch mua tiền điện tử, bạn có thể thực hiện bằng cách chọn "mua", chọn loại lệnh, nhập số tiền điện tử mà bạn muốn mua và xác nhận lệnh. Quy trình tương tự cũng áp dụng cho lệnh "bán".
Ngoài ra cũng có các cách khác để đầu tư vào tiền điện tử. Chúng bao gồm các dịch vụ thanh toán như PayPal, Cash App và Venmo, cho phép người dùng mua, bán hoặc nắm giữ tiền điện tử. Ngoài ra, còn có các phương tiện đầu tư sau:
- Quỹ tín thác Bitcoin: Bạn có thể mua cổ phiếu của quỹ tín thác Bitcoin bằng một tài khoản môi giới thông thường. Những phương tiện này giúp các nhà đầu tư bán lẻ tiếp cận tiền điện tử thông qua thị trường chứng khoán.
- Quỹ tương hỗ Bitcoin: Có các quỹ ETF Bitcoin và quỹ tương hỗ Bitcoin để lựa chọn.
- Cổ phiếu blockchain hoặc ETF: Bạn cũng có thể đầu tư gián tiếp vào tiền điện tử thông qua các công ty blockchain chuyên về công nghệ đằng sau tiền điện tử và các giao dịch tiền điện tử. Ngoài ra, bạn có thể mua cổ phiếu hoặc ETF của các công ty sử dụng công nghệ blockchain.
Lựa chọn tốt nhất cho bạn sẽ phụ thuộc vào mục tiêu đầu tư và khả năng chấp nhận rủi ro của bạn.
Cách lưu trữ tiền điện tử
Sau khi đã mua tiền điện tử, bạn cần lưu trữ an toàn để bảo vệ nó khỏi bị xâm nhập hoặc trộm cắp. Thông thường, tiền điện tử được lưu trữ trong ví tiền điện tử, đó là các thiết bị vật lý hoặc phần mềm trực tuyến được dùng để lưu trữ khóa riêng cho tiền điện tử của bạn một cách an toàn. Một số sàn giao dịch cung cấp các dịch vụ ví, giúp bạn dễ dàng lưu trữ trực tiếp thông qua nền tảng. Tuy nhiên, không phải tất cả các sàn giao dịch hoặc nhà môi giới đều tự động cung cấp các dịch vụ ví cho bạn.
Có nhiều nhà cung cấp ví khác nhau để lựa chọn. Các thuật ngữ “ví nóng” và “ví lạnh” được sử dụng:
- Lưu trữ ví nóng: "ví nóng" dùng để chỉ hình thức lưu trữ tiền điện tử bằng phần mềm trực tuyến để bảo vệ khóa riêng tư cho tài sản của bạn.
- Lưu trữ ví lạnh: Không giống như ví nóng, ví lạnh (còn được gọi là ví phần cứng) dựa vào các thiết bị điện tử ngoại tuyến để lưu trữ khóa riêng của bạn an toàn.
Thông thường, ví lạnh có xu hướng tính phí, trong khi ví nóng thì không.
Bạn có thể mua gì bằng tiền điện tử?
Khi mới ra mắt, Bitcoin được mong đợi trở thành phương tiện cho các giao dịch hàng ngày, giúp bạn có thể mua mọi thứ, từ một tách cà phê đến một chiếc máy tính hoặc thậm chí những mặt hàng đắt tiền như bất động sản. Điều đó vẫn chưa thành hiện thực, trong khi số lượng các tổ chức chấp nhận tiền điện tử đang tăng lên, các giao dịch lớn liên quan đến tiền điện tử vẫn rất hiếm. Mặc dù vậy, bạn vẫn có thể dùng tiền điện tử để mua nhiều loại sản phẩm khác nhau từ các trang web thương mại điện tử. Sau đây là một số ví dụ:
Các trang web công nghệ và thương mại điện tử:
Một số công ty bán các sản phẩm công nghệ chấp nhận tiền điện tử trên trang web của họ, chẳng hạn như newegg.com, AT&T và Microsoft. Overstock, một nền tảng thương mại điện tử, là một trong những trang web đầu tiên chấp nhận Bitcoin. Shopify, Rakuten và Home Depot cũng chấp nhận phương thức này.
Hàng xa xỉ:
Một số nhà bán lẻ hàng xa xỉ chấp nhận tiền điện tử làm một hình thức thanh toán. Chẳng hạn, nhà bán lẻ hàng xa xỉ trực tuyến Bitdials cung cấp Rolex, Patek Philippe và nhiều loại đồng hồ cao cấp khác để đổi lấy Bitcoin.
Xe ô tô:
Một số đại lý ô tô – từ các thương hiệu bình dân đến các đại lý xe sang cao cấp – đã chấp nhận thanh toán bằng tiền điện tử.
Bảo hiểm:
Vào tháng 4 năm 2021, công ty bảo hiểm Thụy Sĩ AXA đã thông báo rằng họ bắt đầu chấp nhận Bitcoin làm một phương thức thanh toán cho tất cả các loại hình bảo hiểm của mình, ngoại trừ bảo hiểm nhân thọ (do các vấn đề về quy định). Premier Shield Insurance, công ty chuyên bán các hợp đồng bảo hiểm nhà ở và ô tô tại Hoa Kỳ, cũng chấp nhận Bitcoin để thanh toán phí bảo hiểm.
Nếu bạn muốn chi tiêu tiền điện tử tại một nhà bán lẻ không chấp nhận nó trực tiếp, bạn có thể sử dụng thẻ ghi nợ tiền điện tử, chẳng hạn như BitPay tại Hoa Kỳ.
Gian lận tiền điện tử và lừa đảo tiền điện tử
Rất tiếc, tội phạm tiền điện tử đang gia tăng. Lừa đảo tiền điện tử bao gồm:
Các trang web giả mạo: Các trang web giả có chứng thực giả mạo và biệt ngữ tiền điện tử hứa hẹn lợi nhuận lớn được đảm bảo, miễn là bạn tiếp tục đầu tư.
Các chương trình Ponzi ảo: Tội phạm tiền điện tử thúc đẩy các cơ hội không tồn tại để đầu tư vào tiền kỹ thuật số và tạo ảo tưởng về lợi nhuận khổng lồ bằng cách trả tiền cho các nhà đầu tư cũ bằng tiền của các nhà đầu tư mới. Một hoạt động lừa đảo, BitClub Network, đã huy động được hơn 700 triệu đô la trước khi thủ phạm bị truy tố vào tháng 12 năm 2019.
Chứng thực của "người nổi tiếng": Những kẻ lừa đảo trực tuyến đóng giả là các tỷ phú hoặc người nổi tiếng hứa sẽ nhân đôi số tiền đầu tư của bạn vào một loại tiền ảo nhưng thực chất lại đánh cắp số tiền mà bạn gửi. Chúng cũng có thể sử dụng các ứng dụng nhắn tin hoặc phòng trò chuyện để tung tin đồn rằng một doanh nhân nổi tiếng đang hỗ trợ một loại tiền điện tử cụ thể. Một khi đã khuyến khích các nhà đầu tư mua và đẩy giá lên cao, những kẻ lừa đảo sẽ bán cổ phần của chúng và tiền tệ sẽ giảm giá trị.
Lừa đảo tình cảm: FBI cảnh báo về xu hướng lừa đảo hẹn hò trực tuyến, trong đó kẻ lừa đảo thuyết phục những người chúng gặp trên các ứng dụng hẹn hò hoặc mạng xã hội đầu tư hoặc giao dịch bằng tiền ảo. Trung tâm khiếu nại tội phạm Internet của FBI đã tiếp nhận hơn 1.800 báo cáo về các vụ lừa đảo tình cảm liên quan đến tiền điện tử trong bảy tháng đầu năm 2021, với số tiền thiệt hại lên tới 133 triệu đô la.
Nếu không, kẻ gian lận có thể đóng giả làm nhà giao dịch tiền ảo hợp pháp hoặc thiết lập các sàn giao dịch giả mạo để lừa mọi người đưa tiền cho chúng. Một hình thức lừa đảo tiền điện tử khác liên quan đến chiêu trò bán hàng gian lận cho các tài khoản hưu trí cá nhân bằng tiền điện tử. Tiếp theo là xâm nhập vào tiền điện tử trực tiếp, trong đó tội phạm đột nhập vào ví kỹ thuật số nơi mọi người lưu trữ tiền ảo của họ để đánh cắp.
Tiền điện tử có an toàn không?
Tiền điện tử thường được xây dựng bằng công nghệ blockchain. Blockchain mô tả cách các giao dịch được ghi lại thành các "khối" và có dấu thời gian. Đây là một quy trình kỹ thuật khá phức tạp, nhưng kết quả là một sổ cái kỹ thuật số ghi lại các giao dịch tiền điện tử mà tin tặc khó có thể can thiệp.
Ngoài ra, các giao dịch yêu cầu quy trình xác thực hai yếu tố. Chẳng hạn, bạn có thể được yêu cầu nhập tên người dùng và mật khẩu để bắt đầu giao dịch. Sau đó, bạn có thể phải nhập mã xác thực được gửi qua tin nhắn đến điện thoại di động cá nhân của bạn.
Mặc dù có các biện pháp bảo mật, điều đó không có nghĩa là không thể xâm nhập vào tiền điện tử. Một số vụ xâm nhập tốn kém đã gây thiệt hại nặng nề cho các công ty khởi nghiệp tiền điện tử. Tin tặc đã tấn công Coincheck với số tiền là 534 triệu đô la và BitGrail với số tiền là 195 triệu đô la khiến đây trở thành hai trong số các vụ tấn công tiền điện tử lớn nhất năm 2018.
Không giống như tiền được chính phủ bảo lãnh, giá trị của tiền ảo hoàn toàn phụ thuộc vào cung và cầu. Điều này có thể tạo ra những biến động mạnh mang lại lợi nhuận đáng kể cho nhà đầu tư hoặc gây thua lỗ lớn. Và các khoản đầu tư tiền điện tử thường ít được bảo vệ về mặt pháp lý hơn so với các sản phẩm tài chính truyền thống như cổ phiếu, trái phiếu và quỹ tương hỗ.
Bốn mẹo để đầu tư vào tiền điện tử an toàn
Theo Consumer Reports, mọi khoản đầu tư đều có khả năng đem lại rủi ro, nhưng một số chuyên gia coi tiền điện tử là một trong những lựa chọn đầu tư có tính rủi ro hơn. Nếu bạn đang có kế hoạch đầu tư vào tiền điện tử, những mẹo này có thể giúp bạn đưa ra lựa chọn sáng suốt.
Trao đổi nghiên cứu:
Trước khi đầu tư, hãy tìm hiểu về các sàn giao dịch tiền điện tử. Theo ước tính, có hơn 500 sàn giao dịch để lựa chọn. Hãy nghiên cứu, đọc các đánh giá và trao đổi với các nhà đầu tư có nhiều kinh nghiệm hơn trước khi tiến hành.
Tìm hiểu cách lưu trữ tiền kỹ thuật số của bạn:
Nếu mua tiền điện tử, bạn phải lưu trữ nó. Bạn có thể lưu trữ nó trên sàn giao dịch hoặc trong ví kỹ thuật số. Mặc dù có nhiều loại ví khác nhau, mỗi loại đều có những lợi ích, yêu cầu kỹ thuật và tính bảo mật riêng. Tương tự như các sàn giao dịch, bạn nên điều tra kỹ các lựa chọn lưu trữ trước khi đầu tư.
Đa dạng hóa các đầu tư của bạn:
Đa dạng hóa là chìa khóa cho bất kỳ chiến lược đầu tư tốt nào và điều này vẫn đúng khi bạn đầu tư vào tiền điện tử. Chẳng hạn, không đầu tư toàn bộ tiền của bạn vào Bitcoin chỉ vì đó là cái tên mà bạn biết. Có hàng nghìn lựa chọn và tốt hơn là bạn nên rải đầu tư của mình vào nhiều loại tiền tệ.
Chuẩn bị cho sự biến động:
Thị trường tiền điện tử có tính biến động cao, vì vậy hãy chuẩn bị để ứng phó với các thay đổi lên xuống. Bạn sẽ thấy những biến động lớn về giá. Tiền điện tử có thể không phải là lựa chọn khôn ngoan dành cho bạn nếu danh mục đầu tư hoặc sức khỏe tinh thần của bạn không đáp ứng được các biến động đó.
Tiền điện tử đang thịnh hành hiện nay, nhưng nhớ rằng nó vẫn còn trong thời kỳ tương đối sơ khai và được coi là có tính đầu cơ cao. Đầu tư vào điều gì đó mới mẻ luôn đi kèm với thách thức, vì vậy hãy chuẩn bị tâm lý sẵn sàng. Nếu bạn có kế hoạch tham gia, hãy nghiên cứu và đầu tư thận trọng khi bắt đầu.
Một trong những cách tốt nhất để bạn có thể an toàn khi trực tuyến là sử dụng một phần mềm diệt virus toàn diện. Kaspersky Internet Security bảo vệ bạn khỏi việc lây nhiễm phần mềm độc hại, phần mềm gián điệp, trộm cắp dữ liệu và bảo vệ các khoản thanh toán trực tuyến của bạn sử dụng mã hóa cấp ngân hàng.
Sản phẩm được khuyến cáo:
